viernes, 21 de mayo de 2010

Mahatma Gandhi


Gandhi foi unha das máis grandes figuras do século XX. Naceu en 1869 nun remoto lugar da India. A súa nai era moi relixiosa e austera, isto lle influiu ao longo da súa vida. O seu pai exercía un posto importante, polo que a súa familia gozaba dun desafogado nivel económico. Na formación espiritual de Gandhi concurriron unha serie de culturas e credos: o hindú, musulmán e jain, estes últimos practicaban a non violencia. Foi un adolescente silencioso e austero. Estudou en Londres abogacía, alí descubriu Oriente cos ollos de Occidente e entrou en contacto coa relixión cristián. Xa como abogado exerceu a súa profesión en Sudáfrica, fundou un bufete para defender aos seus compatriotas ante o colonialismo británico e o periódico "The Indian opinion", así como o Congreso Indio de Natal donde participou activamente. A partir de 1904 leva unha sinxela existencia comunitaria, teorizando sobre o activismo non violento a favor da descolonización da India e daqueles pobos sometidos aos imperios occidentais. Foi encarcerado en varias ocasións. En 1915 volve a India donde lle tributaron un caloroso recibimento. Fundou unha comunidade case monástica, os seus membros dedicábanse a agricultura e o tecido a man. As masas o bautizaron como o Mahatma (O magnífico, o santo). A súa loita contra o colonialismo foi inerme, o amor era a súa arma política e os xexúns constituían a súa entrega á causa. Morreu asasinado en 1948, moi pouco despois da independencia da India. A súa figura de asceta segue sendo unha imaxe da loita sen violencia en todo o mundo.
Colaboración de Isabel G. Piñeiro

Bandung: a Descolonización


En Bandung, cidade da illa de Xava, en Indonesia, reuníronse en abril de 1955 representantes de vintenove países (dezasete asiáticos, oito árabes e catro africanos) que desexaban ter un papel máis importante no contexto internacional. Esta Conferencia marca o nacemento do Terceiro Mundo, aínda que o termo é posterior. A Conferencia de Bandung celébrase nun momento no que a Guerra Fría rixe as relacións internacionais, e os novos estados salidos da Descolonización queren evitar calquer vinculación coa política de bloques, inaugurando así a neutralidade que os caracterizou. A Conferencia de Bandung realizouse co fin de apoiar o proceso de descolonización de aqueles países que aínda estaban sometidos á ocupación occidental, fomentar a solidariedade entre estes pobos e axilizar o seu desenvolvemento. Falouse de cooperación económica e cultural, de asistencia técnica e alabouse o valor das culturas nacionais. O programa de non aliñeamento e outras declaracións en favor da paz internacional, como a oposición ás armas nucleares e a favor da negociación entre os bloques (capitalista liderado pola URSS e comunista liderado por EEUU), favoreceu a convocatoria de novas conferencias. Nelas non só se viu a necesidade dunha cooperación senón tamén na consecución dunha independencia económica. Isto, sen embargo, se o vemos desde a perspectiva actual, non se acadou na maioría dos novos estados. Neocolonialismo e Terceiro Mundo, hoxe, son sinónimos.
Colaboración de Isabel G. Piñeiro

viernes, 14 de mayo de 2010

Marilyn Monroe: un símbolo do século XX


O seu nome era Norma Jean Mortenson. Naceu o 1 de xuño de 1926 e tivo unha infancia moi dura, rodeada de miseria, incluso parece ser que sufriu abusos sexuais de nena. A súa nai foi internada nun psiquiátrico, polo que Norma Jean viviu en varios orfanatos e casas de acollida. Casa por primeira vez aos dezaseis anos, e de casualidade, un fotógrafo a ve e ela acepta posar para unhas fotografías publicitarias. O director Howard Hughes ve esas fotos e queda prendado dela. Faille unhas probas para a RKO, per se lle adianta a Century Fox que lle deu o nome artístico de Marilyn Monroe. As súas primeiras aparicións foron en películas como "Eva ó desnudo", cun pequeno papel; ""Os cabaleiros as prefiren loiras" e "Como casar cun millonario". Con "Niágara" acadou un gran éxito, convertíndose nun gran mito sexual. Os seus papeis eran de loira guapa,tonta e superficial. Pero ela sempre soubo darlle un toque de inocencia e convertir escenas en verdadeiros gags de comedia clásica. Anos máis tarde decide dar un xiro a súa filmografía, de ahí a rodaxe de "Vidas rebeldes" de John Houston, donde realiza unha gran labor interpretativa. A súa vida persoal foi moi complexa e triste xa que padecía depresións constantes, e dependía das drogas e do alcohol. Isto deulle problemas constantes nas rodaxes dos filmes que protagonizaba. Casou co xogador de baseball Joe Di Maggio e despois co escritor Arthur Miller, divorciándose de ambos despois dunha difícil convivencia. Os seus romances foron moi sonados, se relacionou co presidente dos EEUU, John Kennedy. Marilyn morre tráxicamente, suicídase o 5 de agosto de 1962, despois de inxerir unha sobredose de barbitúricos.
Sofía López García

O muro de Berlín


A finais da II Guerra Mundial Alemania e Berlín foron divididas en catro zonas de ocupación, a francesa, a briánica, a estadounidense e a sovética. En 1948, os aliados occidentais decidiron unir as súas zonas de ocupación e a URSS respondeu cun bloqueo terrestre á súa capital, Berlín. Os EEUU, ante isto, decidiron crear unha ponte aérea para abastecer á cidade. Esta situación tivo u nha duración dun ano. A crise deu lugar á división de Alemania en dous estados en 1949, por un lado a RFA (República Federal de Alemania, esfera de influencia occidental liderada por EEUU), e por outro a RDA (Rpública Democrática de Alemania, na esfera de influncia comunista, liderada pola URSS). Con esta división aumentou o rigor das autoridades facendo controis e poñendo arame para evitar o paso dun lugar a outro. Cada vez era máis difícil pasar, ata interrumpir tamén as comunicacións de teléfono, telégrafo...entre as dúas zonas de Berlín. Os dirixentes declararon que, en principio, ninguén tiña intención de construir un muro, pero que non lles quedaba máis remedio debido as constantes fugas do lado comunista cara o capitalista. En agosto de 1961 comezou a construirse o gran muro, de máis de 116 kilómetros de largo e altura variable. O muro deu lugar a que moitas familias quedasen divididas e non se viran ata a súa demolición. Extremouse a vixiancia, máis de 200 persoas morreron nos intentos de fuxida, e máis de 3000 foron encadeadas. De todos xeitos, moitos si conseguiron chegar ó lado occidental a través de tuneis. En 1985, Gorbachov comeza a realizar cambios e reformas importantes na URSS. Ronald Reagan, presidente de EEUU, pide a Gorbachov a apertura inmediata do muro. En novembro de 1989 derrúbase o muro de Berlín. Foi o primeiro paso cara o fin do comunismo na URSS en 1991 e en todo o leste de Europa nos anos seguintes. Alemania reunificouse en 1991. Na actualidade o comunismo como sistema existe en Vietnam, Corea do Norte, China e Cuba, entre outros. Foi o capitalismo o trinfador da Guerra Fría?
Juan Carlos Rey Vázquez

En agosto de 1961 levantouse un muro de cemento no barrio de Pankow en Berlín para acabar co éxodo do sector oriental comunista cara o sector occidental capitalista. Consolídase así a separación física do Reich en dúas cidades: o Berlín Leste e o Berlín Oeste. Desde a súa creación, o muro foi símbolo da opresión, da política de bloques e da Guerra Fría, que enfrontaba en calquer parte do mundo a norteamericanos e soviéticos. O muro de Berlín ou muro da vergoña tiña unha extensión de 165 km, e foi construido, sen previo aviso, a noite do 13 de agosto de 1961. A alzada do muro edificado foi de cinco metros, variando na súa anchura. Moitos foron os que morreron tentando cruzar o muro. Cos anos, o muro acabou simbolizando a división de Europa. A Berlín do Leste resultaba case imposible achegarse, mentres que Berlín Oeste era, non só unha atacción para turistas, senón que significaba tamén un elemento da liberdade de expresión. De feito, no muro aparecen moitos graffitis alusivos á división da cidade e á carencia de liberdade política que da lugar ós movementos dun lado a outro da cidade. A apertura do muro realizouse o 9 de novembro de 1989 producíndose así a súa demolición, un feito que os cidadáns de Berlín e todo o pobo alemán esperaba durante moitos anos. Aquel ano abriuse a fronteira coa perspectiva futura da reunificación de Alemania, feito que se materializou finalmente en 1991.
Martín Mejuto Sobrado
Iván García Costa

lunes, 10 de mayo de 2010

Frida Kahlo


Frida Kahlo foi unha coñecida pintora mexicana cunha obra persoal complexa e difícil de clasificar. A súa pintura é o espello da súa dolorosa vida. Frida naceu en Coyoacan, en México, case coa Revolución. Isto marcou o seu carácter, xa que sempre amosou a súa independencia, ademáis de estar sempre orgullosa da súa patria e as tradicións desta. A súa vida quedou marcada polo gran sufrimento físico pola enfermidade que tivo de pequena, a poliomelite; e co accidente de tranvía que lle deixou lesións permanentes na columna, o abdome e o útero. Como tivo que pasar moito tempo en repouso, dedicouse á pintura. Moitos dos seus lenzos son autorretratos nos que aparece con traxes tradicionais, con moita cor, e co cello unificado, a súa marca persoal. Casou co gran pintor mexicano, Diego Rivera, con quen tivo altibaixos na súa relación amorosa, xa que existiron infidelidades por ámbalas dúas partes. Os dous estiveron vinculados ao Partido Comunista, de feito, o propio Trotsky, exiliado da URSS, viviu con eles na casa de Coyoacan. Frida, o mesmo que Diego Rivera, realizou exposicións en Europa e nos EEUU. Frida morreu en 1954, aturando grandes dores e despois de moitos meses de depresión. O seu ataúde foi cuberto cunha bandeira do Partido Comunista. Na súa obra, como xa se dixo anteriormente, reflicte o seu sufrimento interior, a imposibilidade de ser nai, a súa traxedia interior. Foi considerada unha autora surrealista cun gran selo persoal.
Ana Vila García

sábado, 8 de mayo de 2010

Fidel Castro

Fidel Castro naceu en 1926 en Cuba, fillo de Ángel Castro, un galego de orixe moi humilde alí emigrado. A pesar da mala situación económica da súa familia, Fidel estudiou en Santiago de Cuba e máis tarde en La Habana. Licenciose en Dereito e Ciencias Sociais. Axiña amosou interés na política e nas actividades revolucionarias de esquerda contra a dictadura de Batista. Militou no Partido do Pobo Cubano. En 1949 casou coa súa prometida María Díaz Balart. Fidel seguiu na loita revolucionaria, estivo no fracasado asalto ao Cuartel Moncada en Santiago de Cuba, que o levou a cumprir dous anos de prisión. Foi exiliado a EEUU e despois a México. Aquí preparou un segundo golpe contra o dictador Batista a través da organización dunha guerrilla. Entrou en La Habana en 1959 xunto a Ernesto Che Guevara. Xa no poder, Fidel Castro acércase á URSS, e comeza así a reforma profunda do estado, que pasou pola nacionalización dos recursos cubanos, unha reforma agraria baseada na colectivización, un partido único, o exilio dos opoñentes...Cuba convertiuse nun estado socialista aliñeado á URSS. EEUU contemplou isto como algo moi perigoso, hai que entender o contexto de Guerra Fría do momento. De feito, en 1962, estala a crise dos mísiles, que estivo a punto de acabar nunha guerra nuclear. As negociacións entre o presidente norteamericano Kennedy e o máximo dirixente soviético Jrushev puxeron fin ao conflito. Castro mantivo na illa un réxime marxista-leninista. Mantivo relacións co Terceiro Mundo, e obtivo grandes logros en sanidade e educación. Coa desintegración da URSS e o COMECON os problemas para Fidel e o estado cubano empeoraron. En 2006, Fidel anuncia a súa retirada provisional por enfermidade, en 2008 a súa retirada é definitiva, deixando no mandato ó seu irmán, Raúl Castro.
Sasha Suárez Mosquera

A crise dos mísiles de Cuba


A maior confrontación entre EEUU e a URSS durante a Guerra Fría tivo lugar no Caribe en outubro de 1962. Foi a chamada crise dos mísiles de Cuba e puxo o mundo ao borde dunha guerra nuclear. En 1961, Fidel Castro proclamou de forma oficial o carácter socialista do seu goberno. A URSS garantiu a Cuba importantes recursos económicos, asesoría militar e armamento. Entre estes últimos estaban os mísiles nucleares de medio alcance. Iniciouse así a construcción en Cuba de rampas de cohetes capaces de chegar en poucos minutos á zona sureste dos EEUU. Os avións espías estadounidenses fotografiaron as bases de lanzamento desatándose así o pánico. O presidente dos EEUU pensou na resposta: un bloqueo militar, unha invasión, un ataque aéreo...Ó final optou pola alternativa do bloqueo naval parta deter a chegada de máis cohetes á illa, ademáis de demandar á URSS a retirada inmediata das armas atómicas de Cuba. O dirixente soviético, Kruschev aeptou as condicións por vía diplomática, nunha mensaxe pacificadora. EEUU comprometeuse a non invadir a illa e a levantar o bloqueo naval, e a URSS retirou os misís nucleares. O fin da crise de 1962 supuxo un avance cara o fin da Guerra Fría.
Alejandro Pavón Pacior
José Montalbán García

1969: a chegada do home á Lúa

O 20 de xullo de 1969, despois de 109 horas de viaxe desde Florida, e ante millóns de espectadores de todo o mundo, Neil Armstrong puxo o pe na Lúa, ao mesmo tempo que pronunciaba a famosa frase: "Un pequeno paso para o home, un gran salto para a Humanidade". A chegada do home a Lúa foi resultado da carreira espacial entre as dúas grandes superpotencias da Guerra Fría, EEUU e a URSS. En 1959, a URSS conseguiu rodear o satélite da Terra realizando fotografías do lado escuro da mesma. En 1961, o ruso Gagarin foi o primeiro humano que sae ao espazo exterior. A misión americana do Apolo XI de 1969 tiña como obxectivo pisar a Lúa e extraer mostras alí. O programa tiña dúbidas sobre os efectos da gravidade nos astronautas, na súa movilidade e na súa mente. O Apolo XI consegue aterrizar no denominado Mar da Tranquilidade o domingo 20 de xullo de 1969. Aldrin y Armstrong pisaron o solo lunar mentres Collins permaneceu na nave principal. Recolleron mostras de solo e de rochas, instalaron instrumentos científicos e izaron alí a bandeira norteamericana. Esta misión espacial marca o triunfo de EEUU sobre a URSS na carreira espacial. Hoxe en día, EEUU centra a súa atención en Marte.
Ignacio Vilariño Rey

A Guerra Fría: Vietnam

A Guerra de Vietnam foi un conflito bélico que enfrontou entre os anos 1858 e 1975 aos estados de Vietnam do Sur, apoiados por EEUU, e vietnam do Norte, apoiado polo bloque comunista, no contexto xeral de Guerra Fría e das relacións internacionais bipolares. A República Democrática de Vietnam tivo o apoio dos movementos guerrilleiros de Corea do Norte, o Vietcong e os suministros da URSS ; Corea do Sur recibiu axuda das tropas de combate dos EEUU, ademáis de Australia, Nova Zelanda, sen olvidar os suministros materiais e o equipamento médico de Reino Unido e alemania entre outros. A Guerra de Vietnam non seguiu os cauces tradicionais da guerra de frontes, senón que foi unha "guerra de guerrillas", de "búsqueda e destrucción", xunto a numerosas accións de sabotaxe nas áreas urbanas. Houbo bombardeos masivos, empregáronse poderosas armas químicas e biolóxicas. As noticias dos medios de comunicacións occidentais amosaron os continuos abusos aos dereitos humanos cometidos na guerra. Ante as protestas da sociedade estadounidense, asínanse os Acordos de paz de París en 1973. Sen embargo, o conflito prosigue ata a unificación de Vietnam, como República Socialista en 1976. A guerra causara a morte de máis de dous millóns de persoas, a maior parte civís. Os danos medioambientais foron moi graves. Para os EEUU o conflito foi máis longo do que esperaban nun principio, este país sufriu unha gran derrota moral xurdindo o denominado "síndrome do Vietnam" en moitos cidadáns, isto se viu reflexado no mundo cultural e no cine.
Melanie García Vázquez

Un episodio da Guerra Fría: A guerra de Corea

Despois da derrota de Xapón tras a II Guerra Mundial, o norte da península coreana foi ocupada polas tropas da URSS, e o sur, a partir do paralelo 38º, por EE.UU. A pesar dos acordos internacionais, nin as dúas grandes potencias nin a ONU conseguiron a unificación En 1949 produciuse a retirada dos soviéticos e dos estadounidenses, polo que a división de Corea se consolidou. Corea do Norte posuía unha maior riqueza industrial, eran comunistas (República de Corea) e Corea do Sur tiña mais recursos agrarios, estaba gobernada por unha ditadura militar (República Democrática Popular de Corea). Co triunfo da revolución comunista en China, Stalin, deu o seu acordo a un ataque norcoreano a Corea do Sur. O 25 de Xuño de 1950 as tropas de Corea do norte atravesan o paralelo 38º cara ó sur quedou reducida en torno a Pusan. A reacción norteamericana foi inmediata, Washington conseguiu un mandato da ONU para facerlle fronte a Corea do Norte. Gracias a isto Corea do Sur recuperou rapidamente o terreo perdido e tomaron a Seul como capital. O exército chino, co apoio do soviético sacou ó norteamericano de Corea. Foi cando o xeneral estadounidense, MacArthur, propuxo o bombardeo atómico ó norte de China. Isto levou a negociacións que rematan coa guerra de Corea o 17 de Xullo de 1953, despois da morte de Stalin. Finalmente, acordouse unha liña divisora entre Corea do Norte e Corea do Sur tomando como referencia ó paralelo 38º.

Ana María Meilán Sánchez

José Antonio Rodríguez Carballo

viernes, 7 de mayo de 2010

O Plan Marshall

Foi un plan dos EEUU para a reconstrucción de Europa tras a II Guerra Mundial. Recibiu o nome do secretario dos EEUU, George Marshall. Os feitos que deron lugar á decisión por parte dos EEUU de levar a axuda a Europa foron; o debilitamento inglés no Mediterráneo, no Golfo Pérsico e no Índico, cada vez tiñan menos bases estratéxicas e era máis difícil deter a posible expansión comunista. Ó mesmo tempo, se tiña medo á incorporación dos comunistas nos gobernos de varios países europeos. Cando Truman anticipaba a súa doctrina, Marshall advertía aos gobernos europeos que, de non mediar unha axuda económica-financeira, toda Europa Occidental caería nas mans da dominación soviética. Finalmente, o Plan Marshall asínase en 1948, creándose a OECE (Organización de Cooperación Económica) para coordinar a distribución das axudas. Estas consistiron en varios millóns de dólares en manufacturas, créditos e alimentos destinados a case toda Europa Occidental.
Verónica Gómez Vázquez